(Suzanne Mol en Jelle Jolles). Lezen is belangrijk, maar het plezier dat de leerling heeft in lezen is dat ook! Het kan best zijn dat een kind best wel lol heeft in een boek of stripverhaal maar er om allerlei redenen niet aan toekomt om het te lezen. Er bestaat niet veel onderzoek naar leesplezier van middelbare scholieren die niet lezen in hun vrije tijd. Dat is jammer omdat inzicht daarin ons kan helpen om betere lees-interventies te ontwikkelen. Daarom hebben wij kort geleden een groot onderzoek gedaan naar leesplezier. Ons onderzoek is uitgevoerd bij ruim 1000 brugklassers en is gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Educational Psychology. Download een pdf van de publicatie: FrontiersReading
Onze kernvraag was hoe het zit met de schoolcijfers van scholieren die niet of nauwelijks lezen in hun vrije tijd. En of leesplezier nog een rol speelt bij deze kinderen. Ook onderzochten we of er verschillen zijn tussen vmbo- en havo/vwo-leerlingen. En of jongens en meisjes van elkaar verschillen.
Uit het onderzoek blijkt dat meisjes over het algemeen hogere cijfers halen dan jongens. Dat geldt op het vmbo en het geldt voor havo en vwo. Meisjes lezen ook vaker en ze hebben meer leesplezier. Wanneer we inzoomen op de groep die niet leest buiten schooltijd, dan blijkt dat een behoorlijk deel van deze groep scholieren wel degelijk plezier in het lezen heeft. De groep die wél van lezen houdt heeft gemiddeld hogere cijfers gehaald op hun kerstrapport. Op havo en vwo zijn leesplezier en schoolcijfers direct aan elkaar gekoppeld, en dat geldt voor zowel jongens als voor meisjes. Op het vmbo geldt dit voor meisjes, maar niet voor jongens. Voor de jongens blijkt leesplezier geen verschil te maken voor hun schoolcijfers.
Dit onderzoek toont aan dat factoren zoals geslacht en schoolniveau er behoorlijk toe doen: ze leiden tot individuele verschillen die bepalend zijn voor het schools presteren – en waarschijnlijk ook leermotivatie -. De onderzoeksresultaten hebben betekenis voor de praktijk omdat ze kunnen helpen om interventies te ontwikkelen voor de verbetering van leeshouding, leesgedrag en schoolprestaties. Het onderzoek suggereert ook dat het bevorderen van leesplezier slechts bij een deel van de niet-lezers zal zorgen voor een verbetering van leesgedrag of hogere schoolcijfers. Speciale aandacht is daarbij nodig voor jongens, en jongens op het vmbo in het bijzonder.
Bron: Mol, S.E., & Jolles, J. Reading enjoyment amongst non-leisure readers can affect achievement in secondary school. Frontiers in Psychology, 5 (1214), 1-10. Doi: 10.3389/fpsyg.2014.01214