Ter informatie
Binnenkort worden de pagina’s in het Kennisarchief geüpdatet.
Video
Bekijk interviews, TEDx presentaties en publiekscolleges, en informatiefilmpjes over innovatiemateriaal BreinPlein. Veel beeldmateriaal is direct via YouTube bereikbaar, bijvoorbeeld via het dedicated YouTubekanaal.
Online inspiratielezing Jelle Jolles: ‘De lerende tiener, zelfregulatie en het brein’
14 en 24 februari 2023, in samenwerking met Noordhoff Academy
Deze online inspiratielezing gaat over de tiener en zijn of haar ‘gebruiksaanwijzing’. Veel leraren, ouders en coaches klagen over het ‘lastige gedrag’ en de matige motivatie van de jongere. Leerlingen presteren minder goed dan ze kunnen, zijn kwetsbaar en ervaren een grote psychische druk die kan leiden tot matig welbevinden. Jelle Jolles stelt dat dit te maken heeft met het feit dat de tiener ‘werk in uitvoering’ is. De hersenen rijpen door tot ruim na het 20e jaar. Dat is ook hard nodig om alle kennis, inzichten en ervaringen op te doen die nodig zijn om onze complexe wereld te kunnen begrijpen en te zijner tijd vanuit een zelfstandige positie daarin te kunnen functioneren.
De lezing gaat in op het sociale brein van de tiener en op ‘wat iedereen zou moeten weten over de rijping van het brein’. We weten nu dat de cognitieve en persoonlijke ontplooiing van jongeren alleen mogelijk is als ze geprikkeld worden: cognitief EN sociaal EN emotioneel EN fysiek. Het sociale brein is nieuwsgierig en ondernemend, en hongert naar prikkels. Voor de praktijk van onderwijs en opvoeding en voor de aanpak en begeleiding die nodig zijn om de lerende tiener tot optimale ontplooiing te brengen vraagt dat om gerichte ‘steun, sturing en inspiratie’. Daarvoor is een leraar, een ouder en coach nodig die feedback geeft en routes wijst.
Jelle geeft handvatten voor de begeleiding, waarin naast cognitieve kennis en inzichten ruime aandacht moet bestaan voor persoonlijke groei en brede ontplooiing. Handvatten worden gegeven voor onderwijs en opvoeding aan de hand van de kernwoorden: zelfinzicht en zelfregulatie, het overzien van consequenties, het omgaan met de opinies van anderen, verschillende soorten planning, het leren denken en redeneren, en inzicht in onze complexe samenleving en cultuur.
En wat is dan het doel van onderwijs? De lezing sluit af met de volgende, compacte beschrijving:
Het doel van onderwijs is om kennis over te dragen, om ervaringen te laten opdoen en om voor te bereiden op het zelfstandig worden.
Omdat cognitie, sociaal gedrag, emotionele verwerking en bewegen/handelen sterk verweven zijn, en verbonden zijn door de hersenrijping, kan het onderwijs zorgen voor brede vorming waarbij alle vier de dimensies worden gestimuleerd.
En daarom gaat onderwijs óók over persoonlijke groei, identiteitsontwikkeling en ontplooiing.
Interview Jelle Jolles ‘Over de ontwikkeling van kinderen en de rol van opvoeding’
5 maart 2019
Interview door Ad Verbrugge, Voor de Ommekeer TV op 5 maart 2019
In dit gesprek bespreken Ad Verbrugge en Jelle Jolles de invloed van de omgeving op de opvoeding van kinderen. Ze doen dit aan de hand van onderzoek op het gebied van ‘hersenen & gedrag’ en het boek Het tienerbrein. Een mooi uitgangspunt is volgens Jolles dat uit hersenonderzoek blijkt hoe belangrijk de rol van de omgeving is! Genetische factoren bepalen hoe ons lichaam en onze hersenen zich ontwikkelen. Maar de omgeving bepaalt in welke richting en hoever het brein (en de persoon) zich ontwikkelt binnen de genetisch bepaalde grenzen.
Vandaar het grote belang van de prikkels waaraan mensen worden blootgesteld: zintuiglijke prikkels maar ook cognitieve en sociale. Door ervaringen op te doen worden de verschillende hersengebieden verbonden met elkaar en ontstaan netwerken. Deze zijn essentieel voor leren en denken en voor sociaal gedrag en ‘begrijpen van de ander’. Ook zintuiglijkheid speelt hierin een rol. Zo leidt het lezen van een fysiek boek tot het beter onthouden van de inhoud dan wanneer van een scherm gelezen wordt. Het lezen van een boek dat-je-vast-kunt-houden zorgt dat meer zintuigen geprikkeld worden en een groter deel van de hersenen gebruikt. Door bijvoorbeeld te bladeren en ezelsoortjes aan te brengen onthouden de hersenen beter wat waar staat.
Interview Jelle Jolles ‘Ontdek de geheimen van het studentenbrein’
24 september 2018
Interview voor het High Impact Teaching Event 2018 op 8 november te Barneveld
Interview met Jelle Jolles, hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en auteur van ‘Het Tienerbrein'(2017). Op 8 november spreekt Jelle op het High Impact Teaching Event 2018 over ‘Sport en Leren: Handvatten voor het Onderwijs’. In dit interview vertelt hij alvast iets over de student als ‘werk in uitvoering’, tot ver na het twintigste levensjaar. Het is de omgeving (ouders, leraren, sportcoaches), die de jongere ervaringen kan laten opdoen. Deze ervaringen bepalen de hersenontwikkeling en dragen hiermee bij aan de ontplooiing en talentontwikkeling van de jongere. Ook het ervaren van mislukkingen kan nodig zijn om te leren. De leraar of coach kan beschouwd worden als de motor van de talentontwikkeling.
Meer over het HIT event 2018: https://
‘The Teenage Brain: guide or inspire?’ | Jelle Jolles | TEDxAmsterdamED
31 mei 2017
TEDx presentatie (in Dutch/ in het Nederlands), omschrijving door TEDx:
Jelle Jolles is professor of Neuropsychology at Vrije Universiteit Amsterdam. He directs the Centre for Brain & Learning and actively participates in the dialogue between science and education. The focus inhis work lies upon the neuropsychological skills which are essential for learning. He states that ‘active support, structure and inspiration’ by parents and teachers is essential for brain maturation and for personal growth: this vision was elaborated in his bestselling book (2016) ‘Het Tienerbrein’. This talk was given at a TEDx event using the TED conference format but independently organized by a local community. Learn more at https://www.ted.com/tedx
Inspirerende video: Leraren werken met BreinPlein!
23 augustus 2016
Informatiefilm over BreinPlein gebruik door leraren
Op 23 augustus 2016 organiseerde de landelijke organisatie Leraren met Lef een onderwijsbijeenkomst op de Parade in Amsterdam. BreinPlein – een onderwijsinnovatieproject van Centrum Brein & Leren VU – was hierbij aanwezig. Meer dan 70 leraren werkten deze middag met de bouwmaterialen, puzzels en denktaken van BreinPlein die bedoeld zijn voor basisschool kinderen vanaf groep 4. In het filmpje is te zien hoe leraren met de materialen en instructies aan het werk zijn.
Lezing Jolles | ‘Kind, tiener, brein & ontplooiing’| Gemeente Amsterdam
15 juni 2016
Publiekslezing over ‘Kind, tiener, brein & ontplooiing
Deze publiekslezing van Jelle Jolles in het format van TEDx heeft als titel ‘Kind, tiener, brein & ontplooiing’. De presentatie is gegeven op 15 juni 2016 in het kader van het programma ‘Samen Doen’ van de stad Amsterdam. Besproken wordt hoe de omgeving bepalend is voor de ontwikkeling van kind en tiener … via het brein.
Onderwijs, Brein & Leren Publiekscollege Jolles 16 oktober 2015
16 oktober 2015
Volledige publiekscollege Onderwijs, Brein & Leren
Dit is een registratie van mijn publiekscollege over ‘Onderwijs, brein en leren’ op 16 oktober 2015. Op uitnodiging van Freek de Jonge, cabaretier, gaf ik dit college op de Universiteit van Amsterdam. De volledige titel was ‘Over onderwijs. Over ontplooiing. Voor ons kind in de wereld van straks. Nadere informatie en hand-out is te vinden op de website www.jellejolles.nl
Samenvatting Onderwijs, Brein & Leren Publiekscollege Jolles 16 oktober 2015
16 oktober 2015
Een samenvatting van het publiekscollege Onderwijs, Brein & Leren
Dit is een videocollege over ‘Onderwijs, brein & leren’: in een samenvatting van 3 minuten. Het college is gegeven in het kader van een seminaries georganiseerd door Freek de Jonge, cabaretier en Honorary Fellow Univ Amsterdam 2015. Het volledige college is via de video hierboven te bekijken.
Brainsquare! informative video
11 oktober 2015
Informatiefilmpje van Centrum Brein & Leren over BrainSquare!
Our team at the Centre for Brain and Learning of the Vrije Universiteit Amsterdam develops innovative learning materials that stimulate the development of spatial and logical skills. New scientific insights suggest that these skills are relevant for children’s neuropsychological development during primary school. That’s why we develop new materials, as well as introducing challenging instructions for existing materials. We call this project BrainSquare! (in Dutch: BreinPlein!), and it consists of construction materials, puzzles and tasks for the development of thinking and concentration skills. Please see our websites for more information (in Dutch): www.hersenenenleren.nl and www.breinplein.nl.
BreinPlein! informatievideo
11 oktober 2015
Informatiefilmpje van Centrum Brein & Leren over BreinPlein!
BreinPlein! richt zich op de ontwikkeling van ruimtelijk denken en redeneren, bouwen & handelen, en probleemoplossen. Het is een set van materialen voor leerlingen op de basisschool. De materialen zijn voorzien van gerichte instructies en stimuleren ook ‘de lol in leren’.
Nadere info: www.hersenenenleren.nl en www.jellejolles.nl.
Waar een klein land groot in moet worden
6 maart 2013
Informatiefilm Platform BetaTechniek over Excelleren en de ontwikkeling van talenten
In deze video gaat het om excelleren en de ontwikkeling van talenten. En ook over ‘de zesjescultuur in Nederland’ en wat daaraan te doen is. Prominente Nederlanders zoals Wijffels, Schnabel en Rinnooy Kan maar ook Jelle Jolles en vooraanstaande onderwijsprofessionals geven hun visie. De video duurt 40 minuten en is gemaakt vanuit het Platform Betatechniek. Belangrijke kernvisie: kennis doet er toe en ambitie doet er toe. Goed voor het zich ontplooiende kind en goed voor onze samenleving.
Ruimtelijk denken, BreinPlein en de basisschool
3 mei 2012
Uitzending Breingeheim (Charles Groenhuizen, Omroep Max (TV)) over Neuropsychologische ontplooiing van kinderen door BreinPlein!
Dit filmpje van 6 minuten toont Charles Groenhuijzen in gesprek met prof. Jelle Jolles over het programma BreinPlein1.0. We zien de toepassing op een basisschool in Zuid Holland. BreinPLein1.0 is een set van interactieve puzzels, opstellingen en opdrachten. Werken met deze opstellingen zorgt dat het logisch en ruimtelijk denken wordt gestimuleerd, dat het redeneren en oplossen zich ontwikkelt en dat kinderen nieuwsgierig zijn en lol beleven aan het werken aan uitdagende opdrachten. BreinPlein richt zich vooral op ruimtelijke opdrachten die tot dusver niet veel op school worden gebruikt: ze zijn ook van belang voor de schoolse functies rond rekenen en lezen, maar ook voor leermotivatie en plezier in school.
BreinPlein; een innovatief onderwijsconcept (infovideo)
1 maart 2011
Informatiefilmpje Instituut Learn! (Internet) over Breinplein 1.0
BreinPlein1.0 is een innovatief onderwijsconcept met puzzels, opdrachten voor probleem oplossen en logisch redeneren. Het bevat materiaal van het Mathematicum in Duitsland, een wetenschapsmuseum. Het Centrum Brein & Leren werkt ermee om basisschoolkinderen te stimuleren rond de thema’s wetenschap, wiskunde en techniek. In de eerste maanden van 2010 is BreinPlein 1 langs verschillende scholen in de omgeving van Utrecht en Amsterdam gegaan en heeft ook in NEMO een plek gehad. Op grond van de succesvolle ervaringen met BreinPlein1.0 is het verder uit-ontwikkeld. Zomer 2014 is BreinPlein2.0 toegepast in wetenschapsmuseum NEMO. In 2014-15 is het ingezet op reguliere basisscholen. Bedoeling is dat onderdelen ervan begin 2016 algemeen beschikbaar komen.
De verschillen tussen jongens en meisjes
13 februari 2011
Interview KRO Brandpunt (TV) over Jongens op achterstand
Prof. Jelle Jolles van Centrum Brein & Leren van de Vrije Universiteit Amsterdam wordt bevraagd over de achterstand die jongens hebben op meisjes wat betreft studieprestaties. Naar zijn mening zijn deze verschillen voor een groot deel dynamisch van aard: ze veranderen met de ontwikkeling van kind en tiener. De meeste jongens ontwikkelen zich iets sneller dan meisjes op gebied van ondernemend zijn en ruimtelijk denken en redeneren. Veel meisjes zijn daarentegen iets beter op gebied van talige functies. Dergelijke verschillen liggen echter niet structureel vast in het brein maar ze zijn veranderbaar.
Brein en Opvoeden: ouders moeten pubers steun en sturing geven
2 augustus 2010
Rijksoverheid (Internet) over Opvoeding
Volgens Jelle Jolles is het nodig om aan tieners ‘Steun, Sturing en Inspiratie’ te geven. Dat moet tot ruim na het 25e jaar. Jolles: “Deze sturing maar ook inspiratie is essentieel voor de neuropsychologische ontwikkeling en voor de rijping van het brein. Het zijn dus prikkels van buiten die de hersenontwikkeling mede bepalen. ‘Context shapes the brain’ en opvoeding doet er toe! Door de actieve inspiratie van volwassenen ontwikkelen jongeren de vaardigheden die hen helpen om hun weg te vinden in onze complexe samenleving.”
Brein en Leren (interview Jelle Jolles op Buitenhof)
4 april 2010
Buitenhof VPRO (TV) over Neuropsychologische ontwikkeling en breinrijping
Jolles over de rijping van de hersenen van peuter tot jongvolwassene: “De mogelijkheden van het brein die worden groter als de omgeving stimuleert. En er zijn individuele verschillen tussen kinderen. Er zijn kinderen die niet zo goed presteren op school maar toch heel veel potentie hebben: “Een traaggroeiende boom kan ook de hoogste boom worden”.
Spelen op de basisschool op RTL Nieuws
12 mei 2009
RTL 4 nieuws (TV) over Spelen is leren
Jelle Jolles wordt geïnterviewd door RTL nieuws naar aanleiding van de opening van het Speleon op hogeschool Ipabo. Het Speleon is opgezet om basisschool kinderen vaardigheden bij te brengen middels spel, middels bouwen en materiaal waarmee ze cognitieve vaardigheden kunnen opbouwen. Uniek aan het Speleon is dat het gedrag en spelen van de kinderen kan worden geobserveerd. Dit stelt leerkrachten in opleiding in staat om effectiever te leren om de leerlingen hierbij te steunen en inspireren.
‘Brein en Leren’: Lezing van Jelle Jolles op onderwijssymposium van BON (Beter Onderwijs Nederland) – Deel 1
26 januari 2008
Open Access college via internet over Hersen- en neuropsychologische ontwikkeling en het onderwijs
Het gaat om een keynote-lezing die Jelle Jolles heeft gegeven voor het congres van Beter Onderwijs Nederland (BON) in januari 2008. Indertijd was het nog erg nieuw om te praten over de mogelijke toepassing van kennis uit hersen- en cognitief onderzoek voor de onderwijspraktijk. Veel van de gepresenteerde kennis aan het rapport van de Nationale commissie Hersenen en Leren, die een rapport heeft gemaakt over Brein & Leren (2005, 2006; deze rapporten zijn te downloaden via de website www.hersenenenleren.nl). In deze lezing gaat Jolles in op de rol van de hersenontwikkeling (die doorloopt tot na het 20e jaar) en op de complexe samenhang van biologie en omgeving (ouders, leerkrachten).
Lezing van Jelle Jolles tijdens het onderwijssymposium van de Vereniging Beter Onderwijs Nederland – Deel 2
26 januari 2008
Deel 2 van de keynote-lezing die Jelle Jolles heeft gegeven voor het congres van Beter Onderwijs Nederland (BON) in januari 2008.
Lezing van Jelle Jolles tijdens het onderwijssymposium van de Vereniging Beter Onderwijs Nederland – Deel 3
26 januari 2008
Deel 3 van de keynote-lezing die Jelle Jolles heeft gegeven voor het congres van Beter Onderwijs Nederland (BON) in januari 2008.
Lezing van Jelle Jolles tijdens het onderwijssymposium van de Vereniging Beter Onderwijs Nederland – Deel 4
26 januari 2008
Deel 4 en tevens het laatste deel van de keynote-lezing die Jelle Jolles heeft gegeven voor het congres van Beter Onderwijs Nederland (BON) in januari 2008.