Vorige maand publiceerde Scientific American een inspirerend betoog over Wetenschap & Techniek in relatie tot vrouwelijke studenten met een bèta talent. Het is geschreven door Anna Kuchment, klik hier voor het originele artikel. Hieronder staat het artikel ingekort en vertaald naar het Nederlands en enigszins bewerkt.
Ik vind het een belangrijk artikel. Het gaat eigenlijk over ons denken en onze verbeelding en de wijze waarop deze gestimuleerd kunnen worden. Deze zijn net als nieuwsgierigheid en verwondering uiterst belangrijk voor wetenschap en creativiteit. ‘Verhalen’ kunnen helpen om juist meisjes te inspireren voor ontplooiing op gebied van bèta, zoals Anna Kuchment stelt. Inderdaad: meisjes hebben hierin evenveel potenties als jongens, en we moeten als samenleving zorgen dat ook meisjes zich ontplooien in bèta-vaardigheden. Maar het stimuleren van bètatalent alsmede het denken en de verbeelding door middel van verhalen is iets wat waardevol is voor meisjes én voor jongens: in te zetten op school én in het hoger onderwijs. Talentenkracht!
Jelle Jolles
(Anna Kuchment, Scientific American april 2013). Ondanks excellerende resultaten in de exacte vakken op de middelbare school, kiezen veruit de meeste meisjes die in meerdere disciplines hoog scoren na het eindexamen toch voor een alfa of gamma studie. Hoe kun je deze excellente vrouwelijke leerlingen inspireren om voor hun exacte talent te kiezen i.p.v. voor hun talige talenten? Het antwoord zou wel eens kunnen liggen bij de verhalenverteller.
De afgelopen jaren gaan wetenschappers meer dan in het verleden de dialoog aan met de samenleving. Er wordt ook meer erkend dat wetenschap en verhalen met elkaar verweven zijn. Desondanks maken studenten helaas toch nog voornamelijk kennis met wetenschap via saaie tekstboeken en lessen vol feiten omdat de huidige standaarden dit nu eenmaal voorschrijven aan docenten die al onder tijdsdruk staan om de lesstof over te brengen op de leerlingen en studenten.
Hoeveel techniekdocenten nemen een roman als Player Piano van Kurt Vonnegut op in hun lesprogramma (een fictief verhaal over de sociale gevolgen van een compleet geautomatiseerde samenleving)? Hoeveel wiskundedocenten bestuderen in hun les de complexiteit van Escher’s kunstwerken? Is er een bèta docent die de poëtische observaties van Dr. David George Haskell in de klas voorleest? Welke biologieleraar heeft het verhaal van de HeLa cellen al in de klas verteld? Dit soort voorbeelden zou in alle curricula van bèta vakken omschreven moeten staan! Leerkrachten moeten ruimte krijgen om studenten te laten zien hoe de verschillende disciplines kunnen samenvallen in één coherent wereldbeeld. Het element van verhalen vertellen bij exacte wetenschap kan hier waarschijnlijk enorm bij helpen.
Denk aan een doorsnee biologieles op de middelbare school. Alleen al over de laatste ontwikkelingen in de celbiologie kun je een compleet boek vullen. Zodra een boek van de drukker komt, is die eigenlijk alweer gedateerd. Je zou je als docent dus eigenlijk minder hoeven richten op de pure feiten over celbiologie en meer op de verhalen er omheen en de leerlingen leren om als een bioloog te denken. Leer ze om kritisch te denken over (exacte) wetenschap en technologie. In de biologieles kun je hierbij denken aan het behandelen van het boek Het onsterfelijke leven van Henrietta Lacks van Rebecca Skloot, een waargebeurd verhaal over een arme zwarte boerin wiens cellen (die zonder haar toestemming afgenomen waren) een van de meest belangrijke elementen in de geneeskunde zijn geworden.
De geschiedenis zit vol met voorbeelden van zogenoemde polymaths, grote denkers die excelleren in verschillende disciplines. Denk aan Leonardo da Vinci, Michelangelo, Galileo Galilei. Maar vlak Hypatia, Maria Gaetana Agnesi of Hildegard von Bingen niet uit! Voor niemand van deze figuren was kunst ondergeschikt aan hun wiskundige passies. Sterker nog, zij omarmden kunst en wetenschap als gelijke, elkaar versterkende elementen. Als docenten nu eens over exacte wetenschap en techniek zouden onderwijzen door de bril van het verhaal, dan zouden veel meer van deze getalenteerde vrouwen gegrepen worden door deze prachtvakken. Het werkt zeker beter dan een roze microscoop…
Tekst: Lydia Flores