Kleuters die uren op een stoel moeten zitten om letters uit hun hoofd te leren zodat ze later geen leerachterstand oplopen. Dat is een van de doemscenario’s uit het zwartboek ‘Kleuters in de knel’ dat de steun- en werkgroep Kleuteronderwijs – zo’n 450 (oud)leraren en ouders – vandaag aan de Tweede Kamer aanbiedt. De werkgroep vindt dat kleuters ten onrechte worden beschouwd als schoolkind.
In diverse regionale dagbladen verscheen vandaag een stuk geschreven door Francine Wildenborg over deze problematiek. Ontwikkelingspsycholoog Ewalt Vervaet is van mening dat de meeste kleuters neurologisch en psychologisch niet toe zijn aan letters en cijfers. Emeritus hoogleraar onderwijskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen Cor Aarnoutse vindt dat onzin; hij meent dat het goed is dat kinderen er vroeg mee beginnen. Ikzelf word geciteerd: “Jelle Jolles nuanceert Aarnoutses optimisme. Er is niets tegen om kleuters veel te laten leren, inclusief letters. Maar niet ieder kind is er op hetzelfde moment neurologisch en psychologisch klaar voor. In het kleuteronderwijs ligt de focus nu te veel op taal. Terwijl een kleuter veel ruimtelijk inzicht kan hebben en juist voorloopt in uitvoeren van complexe handelingen en waarbij taalinzicht zich ietsje later ontwikkelt”.
De werkgroep van leraren vindt dat kleuters te vaak getest worden, zoals bij de Cito-toets. Mijns inziens moet goed doordacht worden of een test kan worden gebruikt en waar dat toe leidt: “Prima om te kijken waar een kind staat, zodat je extra uitdagingen kunt bieden. Maar puur beoordelen zoals nu vaak gebeurt kan een kind wegzetten als zwak terwijl het op termijn de achterstand inhaalt. Dat is slecht voor het kind”. Ik denk dat het nodig is dat leerkrachten meer kennis krijgen over de individuele verschillen tussen kleuters en de factoren die dat bepalen. Een leraar moet binnen de leeftijdscategorie van kleuters ook verschillen kunnen signaleren en daarop zijn aanpak afstemmen: maatwerk bieden.
Francine Wildenborg, de Perscombinatie (Tubantia, Stentor, PZC, BN De Stem, Brabants Dagblad)