Het boek Leer je kind kennen. Over ontplooiing, leren, denken en het brein van prof Jelle Jolles is in juni 2020 uitgebracht door Uitgeverij Pluim. Het gaat over de adolescentie en verheldert waarom vrijwel alle jongeren nog niet ‘klaar’ zijn op hun 20ste jaar. Ze moeten nog neuropsychologische vaardigheden opdoen en hebben veel kennis en ervaringen nodig voor hun persoonlijke groei. Jolles beschrijft de fasen in de ontwikkeling van de preadolescentie via de vroege, de midden- en de late adolescentie tot in de bijna-volwassenheid.
In het boek wordt de cognitieve en lichamelijke ontwikkeling in verband gebracht met het sociaal en emotioneel functioneren, en met de rijping van het brein. Executieve functies, empathie, psychologische processen en de ontwikkeling van de identiteit komen uitvoerig aan de orde. Voorts wordt helder inzicht gegeven in de structuur en functie van de hersenen in relatie tot leren en ontplooiing.
Dat de ouder, leraar en coach van groot belang zijn voor de ontwikkeling van vaardigheden, beleving en gedrag licht Jolles toe aan de hand van ‘meegroeiende’ kernrollen; van manager via coach, inspirator en mentor tot adviseur. ‘De ontplooiing van onze jongeren heeft baat bij gerichte steun, sturing en inspiratie,’ aldus de auteur.
Het boek legt uit waarom de omgeving essentieel is voor de hersenrijping – en daarmee voor de ontwikkeling van vaardigheden en de ontplooiing. Het boek bevat veel handvatten voor opvoeding, coaching en begeleiding, en voor de praktijk van het onderwijs. Het is een positief boek, dat de nadruk legt op ‘kansen en mogelijkheden’.
Sectie 1: Adolescent, brein en omgeving
Kansen & mogelijkheden, ontplooiing, omgaan met jongeren, hersenstructuur & hersenfunctie, netwerken, hersenrijping.
Sectie 2: Cognitieve vaardigheden en executief functionerenNieuwsgierigheid, bewegen, werkgeheugen, aandacht, impulsiviteit, spanningsbehoefte, plannen en denken.
Sectie 3: Sociaal en emotioneel functionerenEmoties, empathie, monitoring, zelfinzicht, zelfregulatie, identiteit en psychologische processen.
Sectie 4: OntwikkelingPuberteit, preadolescentie, vroege, midden- en late adolescentie, de bijna-volwassenheid en individuele verschillen.
Sectie 5: De opvoeder en diens rollenDe opvoeder als manager, supporter, coach, inspirator, mentor en adviseur.
Sectie 6: OmgevingsfactorenKansrijk en kansarm, risico- en beschermende factoren, erfelijkheid en omgeving, jongens & meiden.
Tot slot. Tien aanbevelingen met onderbouwing
Leer je kind kennen is een boek voor iedereen
Professionals in opvoeding en onderwijs, sport- en muziekcoaches, maatschappelijk werkenden en werkenden in de jeugdzorg
Pabostudenten en hbo-studenten die een opleiding volgen zoals toegepaste psychologie, sociaal werk en pedagogiek
Universitaire sudenten in opleiding zoals psychologie, pedagogiek, onderwijswetenschap, bewegingswetenschap en de lerarenopleidingen
het boek is opgepakt in diverse publieksmedia, en bladen op gebied van onderwijs en opvoeding. Pdfs van recensies en interviews zijn te downloaden op www.jellejolles.nl
“Hersenpan onder stroom: tienerbrein in Coronatijden. Neuropsycholoog Jelle Jolles, bekend van zijn bestseller Het tienerbrein heeft nu Leer je kind kennen geschreven, een handboek voor ouders waarvan je wou dat je het vóór de Corona crisis al had kunnen lezen. Tieners hebben veel last van het isolement. Hun brein wil nieuwe ervaringen opdoen, flirten, sociale contacten oefenen. Dat kan nu allemaal niet. We beseffen niet genoeg hoe verschrikkelijk dat voor hen is.”
“Scholen te veel gericht op cognitieve vaardigheden. ‘In het onderwijs gaat men er vanuit dat je leerlingen vroeg in de tienertijd eigen verantwoordelijkheden moet geven. Terwijl allerlei hersenfuncties zich nog doorontwikkelen tot ver na het twintigste jaar, zoals zelfinzicht, het oordeelsvermogen en motivatie. Aldus neuropsycholoog Jelle Jolles: ‘Ik pleit voor meer begrip voor de adolescent’.”
“Tiener is werk in uitvoering. De Volkskrant vroeg ouders naar hun dilemma’s met het geregeld tot waanzin drijvende volk der adolescenten. Jelle Jolles, emeritus hoogleraar Neuropsychologie en schrijver van boeken over tienerontwikkeling geeft raad. Wat blijkt? Ze zijn lang zo onbegrijpelijk niet.”
“Tieners lastig? Helemaal niet. Ouders en leraren moeten anders met jongeren omgaan, bepleit neuropsycholoog Jelle Jolles in zijn nieuwe boek Leer je kind kennen. Leren gaat alleen goed als sociaal-emotionele processen erbij worden betrokken.”
Jongeren zijn "werk in uitvoering'. Over de hele periode van kindertijd en adolescentie doen zij kennis en ervaringen op. Hun cognitieve vaardigheden ontwikkelen zich evenals hun sociaal gedrag en hun vaardigheid in het omgaan met emoties... lees verder