Tien jaar geleden – in 2004 – was er ‘De Week van Brein & Leren’. Die werd georganiseerd door de commissie Hersenen & Leren samen met NWO en het ministerie van OCW. Ik was voorzitter van die commissie, en dat was een waardevolle klus. Veel is er sindsdien gebeurd: Het is niet meer de vraag OF hersenen een rol spelen in de ontplooiing. Het gaat nu meer om de vraag HOE ze dat doen. Gelukkig wordt nu door velen herkend dat biologische én psychologische én sociale én culturele factoren allemaal een rol spelen. Het onderwijs aan onze kinderen kan veel baat hebben bij kennis over die complexe samenhang: het gaat daarin niet om het brein, en ook niet over sociale factoren. Het gaat over het kind in diens context!
Op 26 maart twitterde ik over een top onderzoek dat laat zien dat de omgeving belangrijk is voor intelligentie. Natuurlijk, zou ik bijna willen zeggen. Maar veel mensen zijn toch nog geneigd om te denken dat intelligentie in de genen is vastgelegd. Maar nee, dat is niet zo. Want biologische en psycho-sociale-culturele factoren werken intensief op elkaar in. Een tijdje geleden formuleerde ik dat in het aforisme ‘Context shapes the brain’. Het woord ‘context’ staat daarin voor ‘ouders’ en ‘school’, en ‘leraar’ maar ook voor de buurt waarin je leeft, je cultuur, en de mate waarin je in je leven steun, sturing en inspiratie hebt gekregen. Alles wijst er nu op dat de ontplooiing gemakkelijker is in een omgeving die aan kind en jeugdige ook de mogelijkheden verschaft. In mijn boek Ellis en het verbreinen ben ik er dieper op ingegaan.
Het is niet makkelijk om nette publicaties te vinden over het onderwerp. Áls ze er zijn, dan zijn de publicaties geschreven in een moeilijk toegankelijke wetenschappelijke taal. Die taal wordt niet door iedereen gesproken. Zelfs wetenschappers verstaan elkaar vaak minder goed dan nodig is. Uitgaande van mijn werk in het Centrum Brein & Leren probeer ik wel om als een soort vertaler op te treden. Daarom werk ik vaak mee aan interviews of schrijf ook zelf met mijn medewerkers stukken in vakbladen. Ik krijg nu steeds vaker het verzoek om artikelen aan te raden, om goede referenties en wat gedachten over ‘hoe zit dat nou met die ontplooiing, en kun je daar iets aan doen?’. Daarom heb ik nu een lijstje met recente – en voor iedereen leesbare – artikelen over mijn werk bijeen gehaald. Ze komen uit publieksbladen en vakbladen. In de komende tijd zal het lijstje nog worden aangevuld. Er wordt ook vaak gevraagd hoe het zit met mijn boek ‘Ellis en het verbreinen’. Ja, dat is uitverkocht en wordt niet herdrukt… ik werk aan een nieuw boek …
Artikelen
- Hintum, M. van. (2015). De hersenen zijn een nieuwigheidsmachientje. Zorg & Welzijn dec 2014, p. 33. Lees artikel
- Gelder, L. van (2014). VU-hoogleraar Jelle Jolles: ‘Jongens- en meisjesbrein kan even goed worden. Parool 4 dec 2014. Lees artikel
- Jolles, J. (2014). Het tienerbrein en de teamsport (deel 1). In: Sport Knowhow XL Open Podium 19 aug 2014. Lees artikel
- Jolles, J. (2014). Het tienerbrein en de teamsport (deel 2). In: Sport Knowhow XL Open Podium 26 aug 2014. Lees artikel
- Heijden, D. van der & Spruijt, P. (2014). Wat kunnen leerkrachten met breinonderzoek? In: HCO nieuws feb 2014, p. 3. Lees artikel
- Jolles, J. (2014). Over de jonge teamsporter en diens neuropsychologische ontwikkeling. In: Sport Knowhow XL Open Podium 28 jan 2014. Lees artikel
- Jolles, J. (2012; R12-3). Talentontwikkeling; de leerkracht en het lerende kind vanuit neuropsychologisch perspectief. iPabo Magazine jubileumnummer 2013, p. 120-123. Lees artikel
- Jolles, J. (2013). Leren leren door sturing en inspiratie. iPabo Magazine Jubileumnummer 2013, pp 42-43. Lees artikel
- Hoogeveen, T (2013). Onderwijs mist aansluiting op kinderbrein (interview met JJ). Primair Onderwijs 1 mei, pp 41-42. Lees artikel
- Hoogendoorn, T. (2013). Van laissez-faire naar leren leren (met inhoudelijke bijdrage JJ). In: webpublicatie Canon Beroepsonderwijs. April 2013. Lees artikel
- Dijksma, J. (2013). Inspiratie, steun en sturing, deel II van een tweeluik (inhoudelijke bijdrage JJ). Leeuwarder Courant 13 april, p. 4. Lees artikel
- Dijksma, J. (2013). Kind en succes: De jeugd kan veel beter, deel I van een tweeluik (inhoudelijke bijdrage JJ). Leeuwarder Courant 6 april, p. 4. Lees artikel
- Dijksma, J. (2013). Jeugd kan veel beter. IQ tientallen punten hoger met goede aanpak. Leeuwarder Courant 6 april. Lees artikel
- Drimmelen, C. van (2013). Het geheim van het geniale kind. Psychologie Magazine. April 2013, p. 73-79. Lees artikel
- Vrieze, J. de (2013). Betabrein? Omgeving bepaalt toename IQ (inhoudelijke bijdrage JJ). NRCnext, 13 maart 2013. Lees artikel
- Boer, S. de (2013). Meer halen uit excellente leerlingen. In: POdium, platform voor schoolbestuurders in het primair onderwijs, maart 2013 (interview JJ), 3 (2) p. 15-21. Lees artikel
- Mussche, A. (2013). We zijn meer dan ons brein. Interview met Jelle Jolles, een neuropsycholoog als universiteitshoogleraar.VU website 27 feb 2013. Lees artikel
- Decorte, S. (2013). Presteren wordt nu vaak niet aangemoedigd. Interview Jelle Jolles. Psychologie Magazine. Maart 2013, p. 80-82. Lees artikel
- Kerkhof, L-L (2013). De omgeving bepaalt hoe het brein uitgroeit. Interview Jelle Jolles. In: Nieuwsbrief Samenwerkingsverband Zuid (samenverband scholen in Amserdam Z en ZO op gebied van passend onderwijs), 12 februari 2013, p. 5-6. Lees artikel
- Gerrits, E. (2013). ‘Ik zou willen dat in het onderwijs veel meer aandacht komt voor persoonlijke groei’. Interview met Jelle Jolles. In: themanummer “Teach the Teacher” van het vakblad Van horen Zeggen. Themakatern februari 2013, p. 6-8. Lees artikel
- Boer, S. de (2013). ‘Met wat de wetenschap zegt over leren kunnen we beter ‘op maat’ handelen’ (n.a.v interview met JJ). Kader Primair, periodiek van de schoolleidersvereniging AVK, januari 2013, p. 16-19. Lees artikel
- Terhell, A. (2013; M12-10). Lezen vergroot de wereld. Interview met Jelle Jolles. Platform Pabo nr. 21, Januari 2013 pp. 10-11. (Eerder gepubliceerd in: Lezen, tijdschrift uitgebracht door de Stichting Lezen. Nr. 3, Jaargang 7, p 12-13). Lees artikel
- Jolles, J. (2013). Het kind verbreint. In Hersenwerk in uitvoering. 27 toppsychologen praten over hun bijzondere breinonderzoek (p. 143-149). Amsterdam: Mark Two Communications (M. Dooper, ed). ISBN 9491814001. Lees artikel
- Jolles, J. en Idema, W. (2012; R12-1). Kunnen en mogen leerlingen excelleren? Bij de Les, p. 6-9. Lees artikel
- Jolles, J. en Idema, W. (2012; R12-2). Gymnasium eerste klas….Van slimmeriken en bange brugpiers. Didactief, p. 30-31. Lees artikel
- Jolles, J. (2011, 12 december; R11-2). Puberen? Verbreinen! Het Parool, special Schooljournaal, p. 16-17. Lees artikel
- Jolles, J. & Idema, W. (2011; R11-1). Help, de leerling verbreint! Bij de Les, juni 2011, p. 6-9. Lees artikel