Over leren en ontplooiing van leerlingen van 8 tot 18 jaar
Studiemiddag vrijdag 17 mei 2019 | 13:30 – 17:00 | Eenhoorn Amersfoort
Waarom neemt deze slimme tiener soms van die oliedomme beslissingen? Hoe komt het dat de cijfers van dit meisje in een paar maanden tijd zo dramatisch achteruit zijn gegaan? Is het nou zo dat jongens op school een andere aanpak nodig hebben dan meisjes, en zo ja, waarom is dat eigenlijk?
Waarom zijn zelfs leerlingen in de eindexamenklassen vaak niet in staat om op een verstandige manier hun studie te plannen? En als leerlingen de ruimte krijgen regisseur te zijn van het eigen leerproces, waarom komt daar dan soms niks van terecht?
Het antwoord is: dat heeft allemaal te maken met de executieve functies. Die zijn bij 8 tot 18-jarigen nog volop in ontwikkeling.
In deze studiemiddag ‘Executieve functies en het onderwijs’ op vrijdag 17 mei in Amersfoort deelt Jelle Jolles zijn expertise en inzichten over het belang en de ontwikkeling van executieve functies bij 8 tot 18-jarigen in relatie tot de onderwijspraktijk. Hiermee richt hij zich in het bijzonder op onderwijsprofessionals die dagelijks met leerlingen werken. Nadere info over de spreker >>
IN HET KORT
Datum: Vrijdag 17 mei 2019
Tijd: 13:30 – 17:00 uur
Locatie: Eenhoorn Meeting Center, Barchman Wuytierslaan 2, Amersfoort
Voor wie: Professionals in onderwijs en/of opvoeding die dagelijks met jongeren werken, i.h.b. leerkrachten en intern begeleiders bovenbouw po, docenten vo en mbo, coaches, schoolpsychologen en pedagogen. De focus ligt deze middag op de pre-adolescent en adolescent, van 8 tot 18 jaar, in het regulier onderwijs.
Spreker: prof. Jelle Jolles
Toegang: €165,- per persoon inclusief boek Het tienerbrein (2017) en hand-out boekje met take home messages, aanbevelingen, tips & trucs.
Meer informatie, programma en inschrijven: NeuroPsy Academie.
“Leraar en opvoeder zijn de motor van de talent-ontwikkeling”
Bruikbare inzichten in executieve functies
In de gedragswetenschappen is al veel bekend over de executieve functies (EF); die zijn essentieel voor ons dagelijks functioneren en onze aanpassing aan een veranderende omgeving. Dat is waarom ze van groot belang zijn voor de ontplooiing van jongeren en voor het onderwijs (zie box 1). Want die functies ontwikkelen zich over de hele periode van kindertijd en adolescentie. Daarom zijn inzichten in de EF bruikbaar voor de leraar, de pedagoog,de psycholoog, en de opvoeder. Zij geven de steun, de sturing en inspiratie die nodig zijn voor de ontplooiing.
Box 1. Kennis over de executieve functies in de onderwijspraktijk
Hoever een kind of jongere (of: tiener) is ontwikkeld in zijn executieve functies is voor hem- of haarzelf, maar juist ook voor opvoeders, leraren en coaches/begeleiders van groot belang. De leerling heeft vaak nog onvoldoende zicht op het belang van de leerstof en kan zich niet goed verplaatsen in de bedoelingen van leraar of opvoeder. Ook kan hij of zij gewoonlijk nog slecht overzien wat de consequenties zijn van keuzen voor de toekomst (bijvoorbeeld de beslissing hoe en wanneer het huiswerk aan te pakken of de keuze voor een studieprofiel).
Ook oudere tieners zijn vaak nog niet goed in staat om het eigen gedrag te plannen en weerstand te bieden tegen uitdagingen en verlokkingen; daardoor doet een slimme adolescent soms oliedomme dingen. Veel adolescenten (en zeker pre-adolescenten) hebben nog matig inzicht in het eigen leerproces. Daardoor is het voor zo’n leerling niet makkelijk om een zelfstandige rol te spelen in studie en ontplooiing. Ze zijn nog niet zo vaardig dat ze ‘de regie te voeren over het eigen leerproces’. In hoeverre de leerling dat kan, is afhankelijk van de fase waarin de executieve functies op dat moment ontwikkeld zijn.
“Een traaggroeiende boom kan ook de hoogste worden”
Persoonlijke groei en ontplooiing
Een kerndoel van onderwijs is het overdragen van kennis en ervaringen. Executieve functies als zelfinzicht, zelfregulatie, het beheersen van impulsiviteit en het vermogen om zich te concentreren zijn daarvoor essentieel. Ze zijn medebepalend voor de prestaties van leerlingen op school, voor hun initiatief en sociaal gedrag. Maar ook voor de leermotivatie en voor de ontwikkeling van hun nieuwsgierigheid (‘Wow, wat is dat en hoe werkt dat?’). De EF zorgen voor de persoonlijke groei en ontplooiing (zie box 2).
Box 2. ‘Voor onderwijs en ontplooiing belangrijke executieve functies’
EF1 Vaardigheden: • Impulsregulatie • Aandacht en concentratie • Plannen, prioriteren, gedragsorganisatie e.a.
EF2 De persoon: • Zelfinzicht • zelfregulatie e.a.
EF3 De ander: • Inzicht in de intenties en emoties van anderen • Empathie e.a.
EF4 Consequenties: • Inzicht in de consequenties op korte, middellange en lange termijn e.a.
EF5 Regels en normen: • Inzicht in regels, normen en waarden van sociale groep en samenleving e.a.
“Kind en tiener zijn ‘werk in uitvoering’ ”
Praktische handvatten
De studiemiddag is erop gericht om onderwijsprofessionals inzichten te geven in de leervaardigheden, motivatie en gedrag van hun leerlingen. Ook worden er praktische handvatten gegeven, waarmee onderwijsprofessionals deze inzichten in de praktijk van het onderwijs kunnen toepassen (zie box 3). Jelle Jolles is een ervaren spreker met 20 jaar praktijkervaring in onderwijsinnovatie en is vele jaren actief geweest als praktiserend Gezondheidszorgpsycholoog en Klinisch Neuropsycholoog.
Box 3. Leraren en opvoeders zijn essentieel; ze zijn ‘motor van de ontwikkeling’
Het is de omgeving (met name leraren en opvoeders) die de ontwikkeling van de EF faciliteert. Door het geven van feedback, door routes te wijzen en door het geven van steun, van sturing en inspiratie. Opvoeders en leraren zijn gewend om dat dagelijks te doen. Toch kunnen nieuwe inzichten in de aard en ontwikkeling van de executieve functies onderwijsprofessionals in belangrijke mate ondersteunen in het proces, dat leidt tot talentontplooiing van kind en jongere. Daar gaat het om in deze studiemiddag. Zo illustreert Jelle Jolles nieuwe inzichten vanuit gedrags- en neurowetenschap met herkenbare voorbeelden uit de praktijk; aanknopingspunten om te gebruiken in de begeleiding van je leerlingen. Daarbij is er ook tijd voor reflectie en het stellen van vragen.
Meer informatie, programma en inschrijven: NeuroPsy Academie >>