Waarom het brein van lezen houdt
In een eerder verschenen blog gaf ik 10 redenen waarom lezen super belangrijk is. En uit onderzoeken in het rapport van het SCP (januari 2018), blijkt dat Nederlanders toch nog steeds veel van papier lezen ondanks de sterk toegenomen digitalisering. Voor het boekenkatern van De Volkskrant was het een reden om eens nader te bekijken ‘waarom zouden we eigenlijk moeten lezen?’ Aan mij werd gevraagd ‘is lezen wel zo goed, en zo ja waarom? En wat doet lezen met je brein?’. Het antwoord is ‘ja’: lezen is super belangrijk voor de ontwikkeling en ontplooiing. Dat begint al in de vroege jeugd. De hersenen hebben voortdurend honger: ze willen geprikkeld worden. En lezen is een heel prettige en efficiënte methode om kennis en ervaringen van anderen te verwerven. In het interview in De Volkskrant, geschreven door Wilma de Rek, lees je hier meer over. Op basis van de tien redenen waarom lezen super belangrijk is pleit ik ervoor om veel meer te investeren in leesplezier, naast het begrijpend lezen. Omdat het brein van lezen houdt …
“Taal is het voertuig van ons denken” – Jelle Jolles
Lezen is essentieel voor ontplooiing
De wetenschap laat zien dat lezen essentieel is, dat die helpt om te ver-woorden maar ook om te ver-beelden. Juist jongeren kunnen door het lezen kennis krijgen over de wereld en ook dat wat voor hen in 2030 of later belangrijk is. En ze leren over elkaar, worden vaardiger in taal, en krijgen meer kennis. Met de ervaringen die je in leven opdoet, is het makkelijker je situaties en personages in te beelden, te ver-beelden. Door te lezen over een hoofdpersoon die de natuur, de omgeving, vlinders en diertjes beschrijft worden dezelfde hersendelen geactiveerd die actief zouden worden als je zelf door die omgeving zou lopen en zelf die natuur zou waarnemen. Een wereld die anderen hebben beleefd, komt in jouw brein terecht via het lezen. En hoe meer ervaringen je hebt opgedaan in je leven, hoe beter je je deze wereld kan voorstellen. De beelden zijn ondersteunend voor het denken. Het lezen zorgt voor nieuwe hersenpaden en daarmee voor meer denk-inhouden en beter denken. En dit draagt uiteindelijk bij aan de totale ontplooiing. Want vergeet niet: de tiener is nog ‘werk in uitvoering’.
“Door lezen leer je denken” – Jelle Jolles
Een comeback: LEZEN 2.0
Voor LEZEN 2.0 is het nodig dat samenleving, opvoeders én onderwijsgevenden werken aan een attitudeverandering rond het lezen. Het is méér dan een tijdsbesteding. Het leidt namelijk tot ontplooiing en ontwikkelt het denken. Propageer dat lezen cool, sexy en neo-hip is. En werk aan het leesplezier: de ‘Lol in Lezen’. De voordelen, functies en de manier van lezen gaan niet overgenomen worden door internet of ICT. Deze bieden andere mogelijkheden, en ontwikkeling in het gebruik van digitale media en computertechnologie zijn niet strijdig met het belang van ‘lees eens een boek’. Tot slot is het, zoals eerder genoemd, goed voor de ontplooiing om middels het lezen actief te werken aan ver-beelden en ver-woorden.
Bronnen
- Jelle Jolles en Rachelle Meijer (2018). LEZEN 2.0: Tien redenen waarom lezen super belangrijk is. Blog over het belang van lezen voor de ontwikkeling van het brein, naar aanleiding van de keynote van Jelle Jolles tijdens de presentatie van het rapport Lees:Tijd van het SCP op 18 januari 2018.
- Jelle Jolles (2016, 2017).Het tienerbrein. Amsterdam University Press. ISBN 9789462987470
- Wilma de Rek (2018). Gij zult lezen! Maar waarom eigenlijk? De Volkskrant, SirEdmund.