Keynote ‘Over nieuwsgierigheid en ‘verbeelding’ als motor van de ontplooiing van jeugdigen’
Samenvatting: De adolescentie is de lange periode tussen kindertijd en de volwassenheid en loopt tussen ongeveer 10 en 23 à 25 jaar. Het is niet alleen een periode waarin de jongere nieuwe sociale relaties vormt en vooral geïnteresseerd is in de eigen leeftijdsgenoten maar juist deze periode wordt gekenmerkt door grote veranderingen in de hersenen. Cognitief, fysiek, motorisch, sociaal en emotioneel: het brein wordt grondig verbouwd om de jeugdige in staat te stellen om zich te kunnen inpassen in onze snel veranderende samenleving. Van groot belang hiervoor zijn de ervaringen en de kennis die de jeugdige opdoet. Inzichten over de sociale omgeving, over de wereld met zijn normen en waarden zijn daarvoor nodig: over cultuur. Maar ook interessen en nieuwsgierigheid. ‘Hee, dat is geinig!’ ‘Hoe werkt dat en waar is het voor?’, ‘Waarom doen die mensen dat?’ Docenten en ouders wijzen routes en geven inspiratie: door uitdagend materiaal aan te bieden en door de jeugdige te inspireren om zich open te stellen voor interessante en relevante objecten en gebeurtenissen. De ver-beelding staat daarvoor centraal: het zich kunnen verbeelden (dus: ‘voor je geestesoog iets zien gebeuren en dat ook kunnen beschrijven). En docenten zijn van groot belang om de jeugdige in die richting te leiden en inspireren. Dat is geen sinecure: veel jongeren hebben niet veel interesse in het lezen. Toch is en blijft lezen erg belangrijk. Lezen helpt met het verbeelden, en met de ontwikkeling van het denken. Hier gaat het over in deze voordracht; over de neuropsychologische ontplooiing in relatie tot prikkels uit de omgeving. En handvatten worden gegeven voor het stimuleren van nieuwsgierigheid en de ver-beelding in de praktijk van het onderwijs.
Kerninformatie: Jelle Jolles is hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leidt het Centrum Brein & Leren. Het is zijn doel om onderwijs en opvoeding te laten profiteren van de inzichten die de laatste jaren zijn verkregen over de hersenen, en over het cognitief en neuropsychologisch functioneren. Zijn activiteiten richten zich op de relatie tussen leren, brein en ontplooiing bij kinderen, tieners en jong-volwassenen en de factoren die daar bepalend voor zijn. In 2016 verscheen zijn bestseller ‘Het tienerbrein: Over de adolescent tussen biologie en omgeving’. Jolles pleit voor een actieve dialoog tussen wetenschap en de onderwijspraktijk met als doel het verbeteren van de ontplooiingsmogelijkheden van jeugdigen. Nadere info: www.jellejolles.nl
Doelgroep: 2e en 3e jaars studenten lerarenopleiding secundair onderwijs.